Tự động hóa lưới điện phân phối tại EVNHCMC
Ngày đăng : 30/06/2024
Tổng công ty Điện lực Thành phố Hồ Chí Minh (EVNHCMC) là một trong năm Tổng công ty phân phối điện trực thuộc Tập đoàn Điện lực Quốc gia Việt Nam (EVN) có nhiệm vụ chính là đảm bảo cung cấp điện đầy đủ, ổn định, an toàn, liên tục cho Thành phố Hồ Chí Minh – trung tâm kinh tế, văn hóa và dịch vụ của cả nước.
EVNHCMC bắt đầu nghiên cứu và thí điểm công nghệ tự động hóa lưới điện phân phối (Distribution Automation System – DAS) từ năm 2014, áp dụng cho 8 đường dây trung thế (02 đường dây nổi, 6 đường dây ngầm). Sau quá trình thí điểm, EVNHCMC tiến hành triển khai mở rộng công nghệ này từ năm 2017. Đến năm 2020, đã hoàn tất áp dụng cho 100% lưới điện trung thế (>850 đường dây) với khoảng 3,000 thiết bị đóng cắt phân đoạn như Circuit Breaker (CB), Load Breaking Switch (LBS), Recloser, Ring Main Unit (RMU) (mỗi đường dây được chia trung bình thành 3 phân đoạn). Đến tháng 8/2023, EVNHCMC tiếp tục kiện toàn hệ thống nêu trên với việc đưa vào vận hành trung tâm điều khiển thứ hai, độc lập về mặt địa lý và vận hành song song với trung tâm điều khiển đầu tiên, cũng như tăng số lượng thiết bị đóng cắt lên 4,000, giúp cho mỗi đường dây được chia trung bình thành 5 phân đoạn. Qua đó, đã giúp EVNHCMC trở thành Công ty Điện lực có lưới điện trung thế hiện đại vận hành 100% hoàn toàn tự động.
Kiến trúc hệ thống DAS của EVNHCMC bao gồm: 02 trung tâm điều khiển độc lập về mặt địa lý, sử dụng phần mềm lõi SCADA/DAS của hãng Survalent (quy mô 200.000 data points), kết nối với nearly 4,000 thiết bị đóng cắt thông qua giao thức truyền thông IEC 60870-5-104 nhờ vào hạ tầng truyền thông dựa trên nền tảng cáp quang (Optic Fiber) và vô tuyến (4G) riêng biệt. Hệ thống cũng được trang bị đầy đủ các công nghệ an ninh bảo mật như tường lửa (Firewall), cơ chế trao đổi dữ liệu 1 chiều (Data Diode), Privileged access management (CA PAM); Security information and event management (LogRhythm SIEM); Endpoint protection (Symantec) và Multiple antivirus engines files scanning (OPSWAT) đáp ứng tiêu chuẩn ISO 27019. Việc giám sát an toàn thông tin của hệ thống được thực hiện tại Trung tâm giám sát an toàn thông tin (Security Operation Center – SOC) đặt tại Trung tâm dữ liệu của EVNHCMC. Tất cả các đường dây trung thế trước khi đưa vào vận hành tự động hóa đều phải trải qua các quá trình thử nghiệm nghiêm ngặt tại phòng thí nghiệm (Factory Acceptance Test) và tại hiện trường (Site Acceptance Test – SAT). Điểm cốt lõi trong hệ thống DAS chính là chức năng FLISR – giúp tự động phát hiện, cô lập sự cố và tái lập điện gần như tức thời cho các khu vực không bị ảnh hưởng.
Nhờ vào việc triển khai hệ thống DAS, EVNHCMC đã ngày càng nâng cao được độ tin cậy cung cấp điện của lưới điện dựa trên năng lực tự động phát hiện và xử lý sự cố cực kỳ nhanh chóng mà không cần sự can thiệp của nhân viên vận hành (tỉ lệ vận hành tự động thành công đạt hơn 90%). Qua đó, thời gian tái lập cung cấp điện cho khách hàng thuộc các phân đoạn không bị ảnh hưởng bởi sự cố giảm từ 60-120 phút xuống còn ít hơn 1 phút. Hiệu quả ghi nhận được cụ thể trong giai đoạn 2015 – 2023 như sau: chỉ số SAIFI giảm từ 6,72 lần xuống còn 0,18 lần; chỉ số SAIDI giảm từ 720 phút xuống còn 15,2 phút.
Thành tựu nổi bật nhất trong quá trình triển khai và ứng dụng tự động hóa lưới điện phân phối tại EVNHCMC cũng được các tổ chức quốc tế ghi nhận. Theo kết quả đánh giá bộ chỉ số lưới điện thông minh (SGI) năm 2022 của Tập đoàn Điện lực Singapore, EVHCMC đạt 71,4/100 điểm, đứng thứ 47 trong số 94 CTĐL được đánh giá trên toàn thế giới, với số điểm tối đa (4/4 điểm) về giám sát và điều khiển lưới điện, cụ thể có thể tham khảo tại đường link dưới đây:
https://www.spgroup.com.sg/our-services/network/overview/smart-grid-index
Dự án góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi số của Điện lực TP.HCM, định vị doanh nghiệp là doanh nghiệp nhà nước tiên phong đạt chứng nhận doanh nghiệp số mức độ 4/5 (theo tiêu chí đánh giá của Bộ Thông tin và Truyền thông - Việt Nam). Ngoài ra, EVNHCMC còn được vinh danh với Giải thưởng Sáng tạo Doanh nghiệp ASEAN 2022 danh giá của AIBP nhờ ứng dụng xuất sắc các công cụ tự động hóa trong quá trình phát triển lưới điện thông minh và giải thưởng dự án Lưới điện thông minh của năm – Smart Grid project of the year tại Enlit Asia 2023 với Hệ thống Tự động hóa lưới điện phân phối này.